17-23 November 2025
Keyfi Gözaltı ve Tutuklamalar
Hafta boyunca savcılar en az 95 kişi hakkında Gulen hareketiyle irtibatlı oldukları gerekçesiyle go zaltı kararı verdi. Birleşmiş Milletler Keyfi Tutuklama Çalışma Grubu (WGAD) tarafından Ekim 2020’de yayımlanan bir goruş belgesinde soz konusu grupla baglantılı oldugu iddia edilen kişilerin geniş çaplı ve sistematik olarak hurriyetinden mahrum bırakılmasının insanlıga karşı suç teşkil edebilecegi belirtildi. Derneg imiz 15 Temmuz darbe girişiminden bu yana gerçekleşen Gulen hareketi baglantılı toplu gozaltı uygulamalarını detaylı bir veritabanı vasıtasıyla sistematik olarak kayda geçirmektedir.
Zorla Kaybedilmeler
Hafta boyunca, 2016-2018 yılları arasındaki olag anu stu hal do neminde go revinden ihraç edilen ve 6 Ag ustos 2019 tarihinde ortadan kayboldug u ihbar edilen eski kamu çalışanı Yusuf Bilge Tunç’tan bir haber alınamadı. Tunç’un ortadan kaybolması 2016 yılından bu yana yaşanan ve Tu rk hu ku metinin dahil oldug una dair gu çlu bulgular içeren bir dizi zorla kaybedilme vakasının son o rneklerinden biri oldu.
Toplantı ve Örgütlenme Özgürlüğü
19 Kasım: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi kampüsünde 15 yaşındaki bir çocuğun ölü bulunmasının ardından güvenlik zafiyetini protesto eden öğrenciler polis ablukasıyla karşılaştı; en az 10 öğrenci gözaltına alındı ve olayı görüntülemek isteyenlere de müdahale edildi.
İfade ve Basın Özgürlüğü
19 Kasım: Türkiye’de muhalefet temsilcileri ve gazeteciler, X’in takipçi sayılarında ani düşüşler ve gönderi görünürlüğünde azalmayla muhalif sesleri bastırdığını söyleyerek gölge yasak (shadow ban) iddialarını gündeme getirdi.
19 Kasım: Savcılar, iktidardaki AKP’nin eski milletvekili Hüseyin Kocabıyık hakkında, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı tekrar tekrar kamuya açık şekilde hakaret ederek eleştirdiği gerekçesiyle sekiz yıla kadar hapis talep ediyor; ilk duruşma 16 Aralık’ta yapılacak.
Yargı Bağımsızlığı ve Hukuk Devleti
18 Kasım: AİHM, 2016 darbe girişimi sonrası yeterli delil olmadan tutulan ve Gülen hareketiyle bağlantılı olduğu iddia edilen 86 kişi için, Türkiye’nin Sözleşme’nin 5. maddesini ihlal ettiğine hükmetti; 243.000 avro tazminata karar verildi. Ankara, Strasbourg kararlarına rağmen on yıllık baskıyı sürdürüyor.
20 Kasım: Savcılar, muhalefet tarafından yönetilen belediyelere yönelik yeni soruşturmalar başlattı; bunlar arasında eski Tunceli Belediye Başkanı Fatih Mehmet Maçoğlu’nun usulsüz işe alımlarla kamuya 86,6 milyon lira zarar vermekle suçlandığı dosya da bulunuyor.
Diğer Azınlıklar
21 Kasım: Yeni bir rapor, Türkiye’de dini azınlıklara yönelik düşmanlığın arttığını, nefret söylemi, ibadethanelere saldırılar ve Sünni çoğunluğu kayıran devlet politikalarını belgeleyerek ülkeyi sistematik ayrımcılığın görüldüğü 38 ülke arasında saydı.
Cezaevi Koşulları
18 Kasım: Türkiye’nin cezaevi nüfusu 428.267’ye yükselerek kapasitenin yüzde 40 üzerine çıktı; çocuk ve bebekli kadınların sayısının artmasıyla Türkiye, 2016 sonrası kitlesel tutuklamalar nedeniyle Avrupa’nın en yüksek mahpus nüfusuna sahip ülkesi olmaya devam ediyor.
23 Kasım: Sakarya Açık Cezaevi’nde akşam yemeğinde dağıtıldığı iddia edilen konserve balığın ardından 266 mahpus zehirlendi; 14 kişi hastanede tedavi görüyor, yetkililer ciddi bir durum olmadığını açıkladı.
İşkence ve Kötü Muamele
19 Kasım: Gülen hareketiyle bağlantı iddiasıyla hapsedilen 88 yaşındaki eğitimci Uğur Öztaş, cezaevinde tıbbi ihmaller nedeniyle felç kaldı; bu durum ağır hasta mahpuslara yönelik muameleyi yeniden gündeme taşıdı.
Sınır Ötesi Kötü Muamele
20 Kasım: İsveç, sürgündeki gazeteci Abdullah Bozkurt için Türkiye’nin iade talebini reddetti; mahkeme, Gülen hareketiyle bağlantılı terör suçlamalarının İsveç hukukunda cezalandırılabilir olmadığını belirtti.
Kadın Hakları
19 Kasım: İstanbul’da LGBTQ+ kimliğini suç sayan yeni yasa tasarısına karşı protestoda atılan sloganlar nedeniyle yedi kadın ve LGBTQ+ hak savunucusu hakkında TCK 301. madde kapsamında soruşturma açıldı.
